Wypalone od słońca trawniki, duchota i brak cienia. Ograniczanie aktywności na zewnątrz, obawa o zdrowie seniorów, bezpieczeństwo dzieci i czworonożnych przyjaciół. Nie tak powinno wyglądać miasto latem. Dlatego głośno mówimy, że czas na odbetonowanie i zazielenienie Wrocławia. Poniżej przeczytacie o tym dlaczego obecność zieleni w mieście jest ważna dla nas wszystkich.

Miejska zieleń to przede wszystkim komfort życia i bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców. Idąc latem przez pozbawiony drzew i krzewów pl. Wolności mamy ochotę stamtąd uciec. Zupełnie inaczej czujemy się odpoczywając w miejskich parkach albo podczas leśnych spacerów. Zasadniczą różnicą jest to, że tam gdzie zieleń tam chłodniej. Udowadniają to pomiary kamerą termowizyjną jakie przeprowadziliśmy zeszłego lata. Dlatego potrzebujemy miejskiej zieleni, bo zapewnia schronienie przed skwarem i daje możliwość odpoczynku w przyjemnym cieniu drzew. Zieleń pomaga też oczyszczać powietrze, wpływa pozytywnie na bioróżnorodność i retencję wody.

Wysyłając wnioski do Urzędu Miasta chcemy zwrócić uwagę na niedostateczną ilość zieleni i nadmiernie zabetonowane miejsca. Obecność takich obszarów przyczynia się do powstawania miejskich wysp ciepła. Jest to zjawisko w którym poprzez brak roślin i brak odpowiedniego przepływu powietrza, betonowe powierzchnie i ściany budynków akumulują ciepło, znacznie podnosząc temperaturę otoczenia. Taka sytuacja ma miejsce na pl. Nowy Targ, co sprawdziliśmy podczas pomiarów temperatury latem 2022 roku. Powierzchnia ustawionych tam ławek nagrzała się aż do 66.6 ℃ więc zdecydowanie nikt nie chciałby spędzić tam nawet minuty! Sprawia to, że przestrzeń publiczna nie jest funkcjonalna ani bezpieczna dla mieszkańców – staje się betonową pustynią. Dzięki koncentracji na zachowaniu i dalszym rozwijaniu udziału roślin w przestrzeni miejskiej chcemy dążyć do obniżenia średniej temperatury latem, tak aby zieleń pełniła rolę “naturalnej klimatyzacji”.

Zadbanie o rozwój zieleni w mieście jest troską o współmieszkańców. Osobom młodym jest trudno wytrzymać tak wysokie temperatury, a dla seniorów borykających się chorobami krążenia jest to często sytuacja zagrażająca ich zdrowiu i życiu. Podobnie dla dzieci rozgrzane miasta nie są dobrą przestrzenią do rozwoju. Problematyczne są sytuacje gdy materiały z jakich wykonane są urządzenia na placach zabaw nagrzewają się tak bardzo, że mogą spowodować oparzenie. Miasto latem nie jest też łatwe do zniesienia dla zwierząt domowych. Właściciele psów muszą skracać spacery ze swoimi pupilami i uważać, by nie doszło do poparzenia łap od rozgrzanego betonu. Właśnie dlatego chcemy by władze Wrocławia dbały o zapewnienie cienia i nasadzeń roślin, w miejscach które podczas letnich upałów mogą być uciążliwe dla mieszkańców. Chodzi tutaj o takie projektowanie przestrzeni, by ograniczać skutki upałów i poprawiać komfort życia w mieście.

ZOBACZ TEŻ:

#BetOFF – czy w mieście musi dominować beton?

Zmiany o jakie apelujemy dotyczą codziennego funkcjonowania nas wszystkich. Wiele chodników nie ma żadnej osłony w postaci drzew czy krzewów, a czekając na przystankach ludzie tłoczą się pod jedynym skrawkiem cienia. Zabetonowane powierzchnie sprawiają, że wiele miejsc będących miejscami spotkań, zamiera kiedy temperatury przekraczają 30 ℃. Zieleń powinna być postrzegana jako kluczowy element miejskiej tkanki, ponieważ pełni istotną rolę społeczną. Współczesne gęsto zabudowane, głośne i zatłoczone miasta nie są środowiskiem odpowiadającym naturalnym potrzebom ludzi. Dlatego tak ważne jest odpowiednie zbalansowanie infrastruktury miejskiej z naturą. Obecność parków, skwerów i drzew wpływa pozytywnie na komfort psychiczny, czyni miejską przestrzeń bardziej harmonijną wizualnie i przyjazną. Dostępność terenów rekreacyjnych zachęca do uprawiania sportu i wypoczynku na powietrzu. Może się to przekładać na rozwijanie relacji społecznych, w skali wspólnot i sąsiedztw. Dobre społeczeństwo tworzy się poprzez dostęp do wysokojakościowej przestrzeni publicznej. Wierzymy, że zielone miasto to nie tylko miasto mniej dotknięte skutkami upałów, ale też miasto bardziej przyjazne do życia, pracy i rozwoju.

Obok zbyt wysokiej temperatury, problemem dla miasta jest też zanieczyszczenie powietrza i kwestie ekologiczne. Potrzebujemy roślin w mieście, żeby pełniły rolę filtra absorbującego spaliny i dwutlenek węgla, a oddającego chłód i świeże powietrze. Ma to istotne znaczenie dla centrum miasta i głównych arterii na których koncentruje się ruch samochodowy. Drzewa, krzewy i mniejsze nasadzenia mogą pełnić w tych miejscach rolę naturalnej bariery przed spalinami i hałasem. O wiele wygodniej przemieszczać się pieszo lub na rowerze w cieniu alei drzew, przy osłonie krzewów i mijając kwiatowe rabaty. Nieocenioną rolą drzew i mniejszych roślin jest wchłanianie wody. Podczas letnich deszczów i burz pozwala to na wchłonięcie części wody opadowej i zapobieganie występowaniu lokalnych podtopień. Ponadto zieleń ogranicza skutki suszy. Latem często mamy do czynienia z sytuacją gdy betonowe powierzchnie w żaden sposób nie są w stanie zaabsorbować nadmiaru wody, a zieleni jest za mało lub nie ma jej w ogóle więc ulice zamieniają się w potoki.

Zieleń jest gwarancją bioróżnorodności i nadaje miastu żywy charakter. Potrzebujemy w naszym otoczeniu owadów zapylających i ptaków. Im więcej roślin i im większe ich zróżnicowanie, tym bardziej bogata w życie staje się miejska przestrzeń. Jednocześnie wymagamy od władz miasta tworzenia takich zielonych przestrzeni, które nie będą jedynie niefunkcjonalną imitacją lecz prawdziwą i naturalną przestrzenią. Oczekujemy także utrzymywania i zadbania o miejską zieleń, o traktowanie inwestycji w miejską roślinność w takim samym stopniu ważności jak inwestycji w infrastrukturę. Nie godzimy się na to by Wrocław zmieniał się w betonową pustynię. Miasto powinno być rozwijane pod kątem dobra mieszkańców i poprawy jakości życia. Ludzie są częścią natury i potrzebujemy siebie nawzajem. Kiedy miejska przyroda jest zastępowana betonem i kostką, milknie harmider ptasiego śpiewu, a roślinność zostaje zredukowana do idealnie przyciętego skrawka, to miasto przestaje być przestrzenią dla człowieka – staje się nieprzyjazne i puste. Zielone miasto to takie w którym może kwitnąć poczucie wspólnoty i w którym każdy mieszkaniec może czuć się dobrze.

Właśnie dlatego prowadzimy akcję #betOFF. Piszemy wnioski do Urzędu Miasta Wrocławia, wskazujemy na miejsca wymagające odbetonowania, przypominamy o tym jakie znaczenie ma obecność miejskiej zieleni i dążymy do zmiany świadomości urzędników. Wrocławianki i wrocławianie zasługują na bezpieczne, zdrowe, zielone i funkcjonalne miasto!

Marcin Kowalski

Absolwent politologi na Uniwersytecie Wrocławskim. Zainteresowany zagadnieniami aktywności obywatelskiej, rozwoju lokalnych wspólnot i zmienianiem miasta na lepsze. Prywatnie miłośnik literatury, przyrody i transportu.